کشاورزی بیرون از مرزها بستری برای صدور خدمات فنی مهندسی

مسئول سابق کشاورزی فراسرزمینی مطرح کرد:

کشاورزی بیرون از مرزها بستری برای صدور خدمات فنی مهندسی/ اجاره زمین زراعی در کشورهای همسایه با یک دهم هزینه زمین‌های داخل کشور

اجاره ارزان قیمت زمین‌‍‌های زراعی برای کشاورزی در کشورهای هدف، می‌تواند در نهایت به توسعه صدور خدمات فنی مهندسی داخل کشور منجر شود.

مسئول سابق کشاورزی فراسرزمینی وزارت جهاد کشاورزی، امروز در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه کشاورزی فراسرزمینی گفت: کشت و کار در بیرون از مرزها به نوعی صدور دانش فنی است. به عبارتی این نوع کشاورزی می‌تواند به عنوان بستری برای صادرات تکنولوژی و دانش تولیدی داخل کشور باشد. علاوه بر این از قیاس فناوری ایران با کشورهای دیگر، نقاط ضعف تکنولوژیکی نیز نمایان خواهد شد.

مجید رزم‌آذر، با اشاره به اینکه با اجاره یک مزرعه در خارج از کشور همزمان می‌توان نهاده‌های داخلی از جمله ماشین‌آلات کشاورزی را به آن منطقه صادر کرد، افزود: استفاده از ادوات و تکنولوژی‌های مختلف ساخت ایران در زمین‌های زراعی خارج از کشور، الگویی خواهد شد برای زمین‌های اطراف آن منطقه و همین مسئله، بر خریداران این ماشین‌آلات می‌افزاید. بنابراین باید کشاورزی فراسرزمینی را به عنوان یک فعالیت فراملی دید که می‌تواند توانایی‌ها و دانش فنی ما را به رخ دیگران بکشد. به عنوان مثال، تنها پرورش گاو ۳۰ تا ۴۰ تولید تکنولوژیک دارد که استفاده از آنها در گاوداری‌های مدرن و صنعتی، لازم است.

به گفته وی، گذشته از اینها به ازای حداقل اجاره زمین زراعی داخل کشور، نه تنها می‌توان در کشور هدف، زمینی بسیار ارزان‌تر اجاره کرد، بلکه تمام فعالیت‌ها را نیز با همان هزینه انجام داد. به عنوان مثال، حداکثر هزینه اجاره یک هکتار زمین در یکی از کشورهای هدف، سالانه بین ۲۰ تا ۱۰۰ دلار است. این در حالی است که در ایران به طور متوسط هزینه اجاره از ۳٫۵ تا هفت میلیون تومان متغیر خواهد بود. اگر به طور میانگین هزینه اجاره سالانه زمین در کشور را چهار میلیون تومان در نظر بگیریم، به عبارتی اجاره زمین زراعی در ایران یکهزار دلار تمام خواهد شد. یعنی یک دهم هزینه خارج از کشور. به همین دلیل هزینه گفته شده با تمام فعالیت‌های کاشت، داشت و برداشت در بیرون از مرزها برابری می‌کند. ضمن اینکه حداقل ۳۰۰ دلار نیز اضافه خواهد ماند.

رزم‌آذر ادامه داد: بنابراین می‌شود با به کار گیری اراضی خارج از کشور، استراحت زمین‌های داخلی را تضمین کرده و آب و خاک خود را ترمیم کرد. علاوه بر آن، بخش بزرگی از نیازمان به محصولات کشاورزی تامین می‌شود. البته بنده معتقدم که مشکل اصلی در بحران آب، کمبود نیست بلکه مدیریت نادرست است. زیرا وقتی در دنیا بهره‌وری آب ۷۸ درصد باشد و در ایران این عدد به کمتر از ۳۵ درصد تقلیل یابد، بنابراین مشکل را باید در نوع مدیریت جست.

این کارشناس، معتقد است اگرچه کشاورزی فراسرزمینی با توجه به تعریفی که دارد، قادر است کل دنیا را پوشش دهد، اما کشورهای آسیای میانه برای ایران یکی از مهمترین اولویت‌هاست. در این میان، سرزمین روسیه و اوکراین نیز بهترین عرصه محسوب می‌شود. البته کشور روسیه به دلیل تفاهماتی که با دولتمردان ایران دارد، اولویت اصلی است. ضمن اینکه ۹ درصد زمین زراعی دنیا، ۶۰ درصد اراضی نکاشت اروپا و یک سوم جنگل دنیا در اختیار این کشور است. زمین‌های وسیع، اراضی استپ، چمنزارهای گسترده و تنوع اقلیمی از دیگر مزایای روسیه در کنار اجاره بهای اندک محسوب می‌شود.

رزم‌آذر توضیح داد: سرمایه‌گذاران می‌توانند با یکهزار و ۵۰۰ دلار هر هکتار زمین زراعی روسیه را برای حداقل ۴۵ سال اجاره کنند. به عبارتی با پرداخت مبلغی اندک، می‌توان این زمین‌ها را در اختیار گرفت. امتیازی که با قیمت زمین در ایران، قابل مقایسه نیست.

وی گفت: نکته اصلی در ارتباط با روسیه و اوکراین مقدار بارندگی و پراکنش آن است؛ مشکلی که در ایران به وضوع مشاهده می‌شود. در منطقه وسیعی از این دو کشور، می‌توان زمین را به صورت دیم کاشت و به شکل آبی برداشت کرد. یعنی زمینی که کشت می‌شود، با توجه به حدود ۸۰۰ میلی‌متر بارندگی و پراکنش مناسب، دیگر نیازی به آبیاری ندارد و کشاورزان تنها باید با آفات و علف‌های هرز مبارزه کنند. این در حالی است که اغلب کشاورزان داخل ایران باید آب را از عمق ۲۰۰ تا ۵۰۰ متری زمین بالا کشیده و بعد از تجمیع آن را به مزرعه هدایت کنند که تمام این مراحل هزینه‌بر است؛ هزینه‌ای که اگرچه بر صرفه‌جویی مصرف آب بی‌تاثیر بوده، اما قیمت آن روز به روز افزایش می‌یابد.

مسئول سابق کشاورزی فراسرزمینی وزارت جهاد کشاورزی، با بیان اینکه قیمت تضمینی ذرت در داخل ایران بالای یکهزار تومان در هر کیلوگرم است، افزود: با احتساب سود کشاورز، هزینه تولید هر تن ذرت ایرانی، بین ۲۱۰ تا ۲۲۰ دلار است. در حالی که هزینه تولید همین محصول در اوکراین، کمتر از ۹۰ دلار تمام شده و به قیمت ۱۴۰ دلار در هر تن، لب مرز به ایران فروخته می‌شود. به همین دلیل عقل سالم حکم می‌کند که با ساماندهی توانایی و تکنولوژیکی خود در عرصه‌های اینچنینی حضور یافته و با قیمتی بسیار پایین‌تر محصول خود را تولید و به کشور وارد کنیم.

رزم‌آذر اظهار کرد: بعد از این دو، کشورهایی نظیر قزاقستان، ارمنستان که البته زمین‌های محدودی دارد، آذربایجان، ترکمنستان و در نهایت ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان قرار می‌گیرند. البته متاسفانه برخی کارشناسان، قزاقستان را در اولویت قرار داده و آن را مهمتر از روسیه و اوکراین قلمداد می‌کنند. این در حالی است که اگرچه قزاق‌ها زمین‌های گسترده‌ای در اختیار دارد، اما خود قزاق‌ها تاکنون بیش از ۶۸۰ هزار هکتار از زمین‌های روسیه را اجاره کرده و در آن کشاورزی می‌کنند.

این کارشناس عنوان کرد: هرچند بسیاری از ما تصور خوبی از کشورهای آفریقایی نداریم، اما این قاره هم موقعیت‌های بسیار مطلوبی برای کشاورزی دارد. به عنوان مثال، اراضی موجود در کشور غنا مانند اراضی مازندران در ۵۰ سال گذشته است. علاوه بر برخورداری از خاک‌های بسیار مطلوب، برنامه بارش‌های آن جهت کشت برنج کم‌نظیر است. به طوری که سه نوبت بارندگی در اردیبهشت و خرداد، ۱۳ نوبت بارندگی در تابستان و هفت نوبت بارندگی در مهر ماه دارند. بنابراین موقعیت خوبی برای تولید برنج در آن مناطق فراهم است. البته با وجود رودخانه‌ای که از وسط این کشور می‌گذرد و یکهزار و ۴۰۰ مترمکعب در ثانیه دبی دارد، کشت دوم نیز میسر خواهد بود. به جز غنا عرصه‌های دیگری مانند گینه بیسائو در این قاره وجود دارد که هم از لحاظ امنیت سرمایه‌گذاری و هم از نظر وجود منابع آبی و خاکی مثال زدنی است. حتی برخی مکان‌ها هستند که هیچ اجاره‌ای از سرمایه‌گذار طلب نمی‌کنند و تنها تقاضایشان این است که برای افراد بومی شغل ایجاد شود.

رزم‌آذر ادامه داد: در خصوص کشورهایی مانند آمریکای جنوبی، باید گفت که اگرچه زمین‌های خوبی در اختیار دارند، اما زیرساخت‌های کشورهای آسیای میانه را نداشته و در عین حال حمل محصول از آن مناطق تا ایران حدود چهار برابر هزینه حمل از کشورهای همسایه است.

وی با اشاره به اینکه کشاورزی فراسرزمینی اگر با درایت و فکر منسجم همراه باشد، می‌تواند به نوعی صدور نگرش و اعتقادات را نیز موجب شود، گفت: حدود ۱۰ تا ۵۰ هزار هکتار زمین در کشور افغانستان برای کشت می‌توان پیدا کرد. حتی افغانی‌ها حاضرند به جای خشخاش، به کاشت چغندر رو بیاورند. این در حالی است که هنوز تعاملات مرزی بین ایران و افغانستان به خوبی صورت نگرفته و برای ورود محصول به کشور، سختی‌های بسیاری وجود دارد. در عراق نیز اجاره زمین کمی قیمت بالایی دارد، ضمن اینکه امنیت آن به اندازه دیگر کشورها نیست.

رزم‌آذر تاکید کرد: ایران دارای لشکری ۱۶۰ هزار نفری از فارغ‌التحصیلان کشاورزی است که با ساماندهی کشاورزی فراسرزمینی، حداقل می‌توان ۵۰ درصد این افراد را در خارج از کشور به کار گرفت و از پتانسیل آنها بهره برد. اما متاسفانه هنوز وزارت جهاد کشاورزی در این راستا به طور مطلوب، زمینه سازی نکرده است.

وی در پایان گفت: ایران سالانه بین هشت تا ۱۰ میلیون تن انواع مختلفی از محصولات کشاورزی را وارد می‌کند. با یک برنامه‌ریزی صحیح می‌شود هر سال ۱۰ درصد از این نیاز را با کمک کشاورزی فراسرزمینی تامین کرد و همزمان ادوات مختلف کشاورزی را که هم‌اکنون در دست تولیدکننده داخلی مانده، به کشورهای هدف فرستاد. زیرا قیمت ماشین‌آلات داخلی به مراتب کمتر از نمونه‌های خارجی است.

تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۶


ثبت نظر

نام ()

ایمیل(برای عموم نمایش داده نمیشود) ()

شماره تماس